Jedenasty dzień listopada na trwale wpisał się w świadomość Polaków, jako dzień Narodowego Święta Niepodległości.
Niepodległości, o którą walczyło kilka pokoleń i która została szczęśliwie zwrócona naszej Ojczyźnie w 1918 roku, po 123 latach zaborów. Czy jednak ów dzień naprawdę był przełomowy? Czy Polacy, żyjący sto lat temu bezdyskusyjnie uznali właśnie tą datę za symbol niepodległości? Zapewne, zapytując przechodniów spotkanych na ulicach któregokolwiek miasta w naszym Kraju, o datę odzyskania niepodległości przez Polskę, w 99 procentach usłyszmy oczywistą odpowiedź: 11 listopada.
Istotne fakty
Tymczasem, choć może być to dla nas, współczesnych dosyć dziwne, data ta, wcale nie była tak oczywista dla naszych przodków, świadków odradzania się Rzeczpospolitej w roku 1918. Owszem, 11 listopada był dniem ważnym w skali całego świata. Jest to bowiem ostatni dzień Pierwszej Wojny Światowej, wówczas to podpisano rozejm we francuskim Compiegne, pieczętujący klęskę Państw Centralnych. To, że Polska ponownie pojawi się w gronie niepodległych państw było już pewne, otwartą pozostawała jednak kwestia granic odradzającego się Rzeczypospolitej.
Uroczystości w Polsce
W podnoszącej się z gruzów Polsce prym wiodło jednak Święto Konstytucji Trzeciego Maja, ustanowione przez Parlament już w kwietniu 1919 roku. Natomiast Święto Niepodległości miało charakter nie narodowy, lecz wojskowy. Wojsko Polskie czciło pamięć 11 listopada, jako dnia odzyskania niepodległości, od roku 1920. Najczęściej jednak obchody były przenoszone na najbliższą tej daty niedzielę.
Znaczenie 11 listopada wiązano zaś, nie tyle z podpisaniem traktatu w Compiegne, co z powrotem Józefa Piłsudskiego do Warszawy, po ponad rocznej niewoli w twierdzy magdeburskiej i przekazaniu mu władzy wojskowej przez Radę Regencyjną. Oficjalnie Sejm II Rzeczpospolitej ustanowił 11 listopada Świętem Niepodległości dopiero w roku 1937. Decyzja ta nie była jednak jednomyślną dla całego narodu.
Faktem dzisiaj niemal całkowicie zapomnianym jest to, iż najbardziej poważany ówcześnie organ władzy zwierzchniej odradzającej się Polski, w postaci Rady Regencyjnej, ogłosił niepodległość Polski już 7 października 1918 roku. Dzień ten został jednak wyparty przez 11 listopada, głównie z dwóch przyczyn. Po pierwsze, Rada Regencyjna ogłosiła niepodległość Polski, jako Królestwa, co w żaden sposób nie pasowało do państwa kreującego się na nowoczesną i demokratyczną republikę.
Drugim argumentem przemawiającym przeciwko dacie 7 października był fakt, iż sama Rada powstała w roku 1917 z nadania monarchów Niemiec i Austro-Węgier, próbujących w tym czasie politycznie wykorzystać sprawę polską. Co ciekawe, nawet obecnie (choć, w przytłaczającej mniejszości) istnieją w Polsce zwolennicy październikowej rocznicy, przeważnie będący przedstawicielami organizacji monarchistycznych.
Symbolika uroczystości
Mimo rozbieżności Narodowe Święto Niepodległości to wyjątkowy dzień, w którym Polacy czczą daną im wolność. Nie trudno wówczas zobaczyć symbole narodowe jak flaga Polski, czy kotyliony przypięte do klap marynarek.
Więcej na informacji na ich temat znaleźć można na https://okolicznosciowe.com.pl/blog/.
